Loading...

1. Dworzec PKP

2023-03-30T08:45:11+02:0019 listopada, 2018|Wirtualna wycieczka powstańczym szlakiem|

3 stycznia 1919 roku do mieszkańców okolic Zbąszynia docierają informacje o wyzwoleniu Nowego Tomyśla. Pod wpływem tych wiadomości w okolicznych wsiach rozpoczynają formować się lokalne oddziały powstańcze. 4 stycznia do Chrośnicy z kierunku Nowego Tomyśla przybywają oddziały kompani opalenickiej pod dow. Edmunda Klemczaka. Po rozmowie z Antonim Taborskim, dowódcą miejscowego oddziału z Chrośnicy, pada decyzja o natychmiastowym ataku na Zbąszyń, priorytetem staje się zdobycie dworca kolejowego. Natarcie postanowiono przeprowadzić od strony zachodniej po wcześniejszym obejściu jeziora zbąszyńskiego, jednocześnie dokonując pozoracyjnego ataku od strony wschodniej (od mostów kolejowych). Za Nądnią oddział rozdziela się na 3 grupy, które posuwać się mają w kierunku dworca odpowiednio szosą, torami oraz w kierunku na krochmalnie. Atak na dworzec rozpoczyna się 5 stycznia o godz. 3 nad ranem. W wyniku zaciętych walk z broniącymi stacji niemieckimi jednostkami Grenzschutzu powstańcom udaje się wedrzeć do budynku dworcowego, zgromadzona tam jednak ludność cywilna utrudnia dalszą walkę. W obawie przed ofiarami wśród cywilów oddziały powstańcze wycofują się na perony i stojące pomiędzy nimi wagony. Wraz z wyczerpaniem się amunicji pada decyzja o odwrocie. W ataku śmierć poniósł 1 powstaniec (Antoni Kozak), ponadto w trakcie wycofania kilku zostało schwytanych i wziętych do niewoli.

Źródła:

  1. Przyczynki do historji powstania wielkopolskiego: Nowy Tomyśl-Zbąszyń 2/3.I.1919-7/8.I.1919 – Kazimierz Bross.; Poznań : nakł. aut., 1935 (Poznań : Drukarnia Polska). Tyt. nagł. – Odb.: Medycyna Praktyczna. R. 7: 1933, zesz. 2.
  2. Położenie Polaków pod zaborem pruskim i ich walka o zrzucenie jarzma pruskiego. Powstanie Wielkopolskie na froncie zachodnim w okol. Zbąszynia i Babimostu (nadesłane w ramach konkursu Głosu Wielkopolskiego i ZBOWiD “W 50 rocznicę Powstania Wielkopolskiego”) – Połomka Franciszek; Krotoszyn 1968
  3. Relacja Sylwestra Przybylskiego z Wrześni / dawniej Bukowiec / z przebiegu akcji zbrojnej w Zbąszyniu 4/5/I.1919 r. [w:] Odcinek Zbaszynski Powstania Wielkopolskiego – Czesława Donderska; mps w ZBoWiD, Poznań 1960
  4. Powstanie Wielkopolskie w Opalenicy (nadesłane w ramach konkursu Głosu Wielkopolskiego i ZBOWiD “W 50 rocznicę Powstania Wielkopolskiego”) – Drążkiewicz Kazimierz; Poznań 1968
  5. Trzeba było pójść… Powiat nowotomyski w powstaniu wielkopolskim 1918-1919. Historia i pamięć – Kościański Z. Wojcieszak B. (red.); Nowy Tomyśl 2010.

Loga partnerów

Działania 2.1 „Rozwój elektronicznych usług publicznych”, Poddziałanie 2.1.1 „Rozwój elektronicznych usług publicznych” Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020.

Tytuł projektu: “Rozwój elektronicznych usług publicznych w ramach partnerstwa projektowego na terenie gminy Zbąszyń oraz Miasta Gniezno.”