12 lutego 1919 roku na zachodnim odcinku walk Powstania Wielkopolskiego Niemcy rozpoczynają szeroką kontrofensywę zmierzającą do odbicia z rąk powstańców Babimostu i Kargowej oraz opanowania linii Obry, ściągając w tym celu na ten odcinek dodatkowe siły. Jednym z celów ataku staje się też przyczółek mostowy w Nowej Wsi Zbąskiej, która obsadzona jest w tym czasie przez kompanie opalenicką pod dowództwem Edmunda Klemczaka. Poprzedzony ostrzałem artyleryjskim i wsparty przez pociąg pancerny atak następuje około godziny 7 rano z kierunku Nowej Wsi Zamek, dowódca jednak sprawnie oskrzydla wroga i zmusza go do wycofania się. Niemcy ponawiają atak jeszcze tego samego dnia o godzinie 14, tym razem z kierunku Grójca i Babimostu, jednak przybyłe w międzyczasie posiłki ze Stefanowa i Perzyn pozwalają i tym razem odeprzeć natarcie. Straty wśród powstańców wyniosły kilku poległych i kilkunastu rannych. 16 lutego kompania opalenicka zostaje zluzowana z Nowej Wsi Zbąskiej, na jej miejsce przybywa 2 kompania II batalionu garnizonowego pod dowództwem Korneliusza Manna. Już następnego dnia po jej przybyciu (17 luty) Niemcy po raz kolejny szturmują wieś. Poprzedzony huraganowym ogniem artyleryjskim atak z trzech kierunków (Zbąszyń, Babimost, Grójec) przynosi w końcu efekt, powstańcy zostają wyparci ze wsi za most na Obrze. W obronie Nowej Wsi Zbąskiej poległo tego dnia 18 powstańców, w tym dowódca kompani – Korneliusz Mann.
Źródła:
- Powstanie Wielkopolskie w Opalenicy (nadesłane w ramach konkursu Głosu Wielkopolskiego i ZBOWiD “W 50 rocznicę Powstania Wielkopolskiego”) – Drążkiewicz Kazimierz; Poznań 1968
- Położenie Polaków pod zaborem pruskim i ich walka o zrzucenie jarzma. Powstanie Wielkopolskie na froncie zachodnim w okol. Zbąszynia i Babimostu (nadesłane w ramach konkursu Głosu Wielkopolskiego i ZBOWiD “W 50 rocznicę Powstania Wielkopolskiego”) pruskiego – Połomka Franciszek; Krotoszyn 1968
- Trzeba było pójść… Powiat nowotomyski w powstaniu wielkopolskim 1918-1919. Historia i pamięć – Kościański Z. Wojcieszak B. (red.); Nowy Tomyśl 2010.
